Mag een overeenkomst van opdracht worden opgezegd? En zo ja, moet er dan ook nog (iets) worden betaald? Deze vragen worden beantwoord in een recent arrest van het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch. In deze blog leest u meer over het arrest en de mogelijkheden (en gevolgen) van opzegging van een overeenkomst van opdracht.
De overeenkomst
In de zaak bij het gerechtshof heeft een ondernemer die handelt op het gebied van de verkoop, verhuur en verzorging van aquariums een overeenkomst gesloten met een bedrijf dat zich toelegt op het produceren van productiefilms. De overeenkomst ziet op het opnemen van een item over het bedrijf van de ondernemer voor gebruik in een televisieprogramma van RTL. Voor het opnemen van het item zijn partijen een prijs van € 2.950,00 exclusief btw overeengekomen.
Opzegging overeenkomst
Een dag na het sluiten van de overeenkomst heeft de ondernemer zich bedacht en heeft hij de producent bericht de overeenkomst te ‘annuleren’. De producent heeft vervolgens het overeengekomen bedrag van € 2.950,00 exclusief btw bij de ondernemer in rekening gebracht, welk bedrag de ondernemer niet aan de producent heeft voldaan. Vanwege het uitblijven van betaling heeft de producent de ondernemer in rechte betrokken.
Gerechtelijke procedure
In eerste aanleg heeft de kantonrechter de vordering van de producent afgewezen. De producent kon zich niet met het oordeel van de kantonrechter verenigen en heeft hoger beroep tegen het vonnis ingesteld. In het hoger beroep vordert de producent nakoming van de overeenkomst. Met andere woorden: de ondernemer dient zijn verplichtingen voortvloeiende uit de overeenkomst (betaling van het bedrag van € 2.950,00 exclusief btw) na te komen, aldus de producent.
Gerechtshof: overeenkomst van opdracht
Het hof kwalificeert de overeenkomst als een overeenkomst van opdracht, artikel 7:400 BW. Op basis van artikel 7:408 lid 1 BW kan een overeenkomst van opdracht te allen tijde worden opgezegd. Naar het oordeel van het hof heeft de ondernemer de overeenkomst opgezegd. Dat hij daarvoor de woorden ‘annulering’ heeft gebruikt, maakt geen verschil. Vanwege de opzegging van de ondernemer kan de producent geen volledige nakoming van de overeenkomst vorderen, de overeenkomst is geëindigd en de producent hoeft ook geen item meer op te nemen. Kan de opzeggende contractspartij dan zomaar zonder consequenties opzeggen? Nee, want –zo oordeelt ook het hof- op de opzeggende partij kan een verplichting tot het betalen van een schadeloosstelling komen te rusten.
Vordering tot nakoming afgewezen
De producent heeft haar vordering enkel op nakoming van de overeenkomst gebaseerd en geen aanspraak op bijvoorbeeld schadevergoeding gemaakt. Het hof oordeelt hierover dat het loon afhankelijk is van volbrenging van de opdracht. Het gerechtshof verwijst hierbij naar artikel 7:411 BW. In dit artikel is opgenomen in hoeverre een opdrachtnemer na opzegging van de opdracht vóór volbrenging recht heeft op loon. In casu heeft de ondernemer de opdracht de volgende dag opgezegd en uit niets blijkt dat de producent al voor het moment van opzegging al werkzaamheden heeft verricht, dan wel dat de ondernemer hier enig voordeel van heeft gehad. Het voorgaande is ook niet door de producent gesteld.
Het hof concludeert dat de vorderingen van de producent niet voor toewijzing in aanmerking kunnen komen. Hiervoor hanteert het hof andere gronden dan de kantonrechter, maar voor de uitkomst maakt dit geen verschil.
Gevolgen opzegging overeenkomst van opdracht
In het arrest van het gerechtshof staat de opzegging van een overeenkomst van opdracht centraal. In de praktijk maken wij regelmatig mee dat ondernemers er niet van op de hoogte zijn dat een overeenkomst van opdracht –in beginsel- altijd kan worden opgezegd. Dit betekent niet dat er zonder gevolgen kan worden opgezegd. Er dient immers wel te worden betaald voor werk dat al is verricht. In sommige gevallen kan zelfs het volledige loon verschuldigd zijn. Daarnaast kan op de opzeggende partij een verplichting tot het betalen van een schadeloosstelling komen te rusten.
Waarom werd de vordering van de producent dan afgewezen? De producent vorderde in de procedure nakoming van de overeenkomst. Er viel echter niet veel na te komen, want de overeenkomst was op correcte wijze door de ondernemer opgezegd. Indien en voor zover de producent al werkzaamheden had verricht of voorbereidingen op het voldoen aan de opdracht had getroffen, had de producent aanspraak kunnen maken op betaling van loon voor de reeds verrichte werkzaamheden en schadevergoeding voor de getroffen voorbereidingen (c.q. geleden schade). De producent heeft geen andere vordering dan de nakomingsvordering ingesteld en derhalve kon het hof niets anders dan de vordering van de producent afwijzen.
Overeenkomst opzeggen? Laat u goed adviseren
Uit het bovenstaande blijkt dat een vordering bij de rechtbank op correcte wijze dient te worden geformuleerd en onderbouwd. Gebeurt dit niet, dan loopt u het risico dat uw vordering wordt afgewezen. In geval van opzegging van een overeenkomst, of u nou opdrachtnemer of opdrachtgever bent, is het van belang dat u tijdig juridisch advies inwint. Er dient namelijk te worden beoordeeld of de overeenkomst kan worden opgezegd (wat in geval van overeenkomsten van opdracht in beginsel te allen tijde kan) en zo ja, op welke kosten u aanspraak kunt maken / welke kosten u in geval van opzegging van de overeenkomst kunt verwachten.
Bent u voornemens een overeenkomst op te zeggen of heeft uw contractspartij de overeenkomst opgezegd? Neem dan vrijblijvend contact op met een van de specialisten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle. Onze advocaten hebben jarenlange ervaring op het gebied van contractenrecht en kunnen u voorzien van een helder advies, zodat u niet voor verrassingen komt te staan.